Soms is het lastig om in gesprek te blijven met je kind. Je voelt dat er iets speelt, maar je pogingen om er samen over te praten stranden in een radiostilte of eindigt in strijd. En dat is lastig!
Er is geen pasklaar antwoord hoe je in gesprek blijft met je kind als het even lastig loopt. Veel heeft te maken met het karakter van je kind, hoe jij zelf communiceert en natuurlijk de situatie speelt een rol. Toch zijn er zeker aandachtspunten waar je op kunt letten om de kans van slagen te vergroten. Denk niet dat het je verbaast wat die zijn, maar in de praktijk merk ik dat als ouders het gevoel hebben dat ze een gesprek met ‘lading’ gaan voeren met hun kind, de zenuwen soms onbewust de overhand nemen en ze er niet altijd de beste setting voor creëren. Een gesprek met lading betreft bijvoorbeeld als je kind ergens emoties over heeft (boos, verdrietig, angst, enzovoort), of als je zelf emoties of spanning voelt bij wat je gaat bespreken.
Wat is belangrijk in het contact met kinderen?
• Inzicht: Kinderen hebben moeite om woorden te geven aan emoties. Jonge kinderen (tot een jaar of 10) zijn nog volop in ontwikkeling en dat betekent dat ze niet zoals volwassenen lastige onderwerpen van nature graag bespreken tijdens een gesprek. Bij kinderen werkt dat namelijk anders. Omdat ze nog volop in ontwikkeling zijn, kunnen ze nog niet altijd woorden geven aan de emoties die ze ervaren. Dit is een vaardigheid die ze moeten aanleren en pas ontwikkelen als ze daaraantoe zijn. De realisatie dat kinderen dit op jonge leeftijd nog niet kunnen helpt je als ouder, want jij kan een kind vervolgens helpen om woorden te vinden voor wat hij/zij ervaart. Ook helpt het je om te accepteren dat een volwassen gesprek voeren met een kind niet een realistische verwachting is.
• Inzicht: Geef het kind uitleg. De taalvaardigheid bij kinderen tot een jaar of 10 nog sterk in ontwikkeling is en ze dus nog niet alle verhalen en vragen begrijpt. Vandaar ook die vele waarom vragen van je kind. Geef het kind uitleg, herhaal de vraag en/of verhaal en check of het kind het nu wel heeft begrepen.
• Tip: Lastige onderwerpen bespreken tijdens een activiteit. Het kan helpen om over beladen onderwerpen te praten tijdens een activiteit zoals; autorijden, afwassen, knutselen, wandelen etc. Kinderen voelen zich op deze manier gehoord en kunnen ondertussen met iets anders bezig zijn. Voor je gevoel is het échte contact eventjes weg, maar in deze situatie mag dat voor een keer.
• Doen: Luisteren. Door goed en oprecht naar het kind te luisteren ontstaat er dieper contact. Er is een verschil tussen horen wat iemand zegt en luisteren naar wat iemand zegt. Bij echt luisteren sta je open voor het verhaal, de beleving en de daarbij behorende meningen. Het helpt hierbij om je kind te laten merken dat je het begrijpt. Ik snap je … of ik begrijp je … Op deze manier laat je merken dat je echt naar het kind hebt geluisterd.
• Doen: Tijdens het luisteren erkenning geven aan hun gevoel. Het verhaal dat de kinderen vertellen is niet alleen belangrijk, maar ook hoe ze zich voelen. Wanneer er over gevoel gepraat wordt, leren kinderen gevoelens herkennen en er mee op te gaan. Kijk naar het kind en benoem het gevoel dat je ziet bijvoorbeeld; ‘’Ik zie dat je verdrietig bent’’.
• Doen: Stel open vragen. Stel aan kinderen open vragen, met open vragen krijgen de kinderen het meest de gelegenheid om hun verhaal te doen. Hoe gaat het met je? Waarbij kan ik je helpen? Hoe was het op school? Wat is er gebeurt?
• Doen: Lichamelijk contact. Kinderen hebben sterk de behoefte aan lichamelijk contact denk aan; op schoot zitten, een schouderklopje, over de rug wrijven, kriebelen. Door lichamelijk contact voelt een kind dat het geliefd is, er mag zijn en er aandacht aan hen wordt besteed.
De laatste tip die ik heb is geduld, veel geduld. Sommige kinderen zijn geen praters (herken je dat bij jezelf of je partner misschien ;-)), of hebben nou eenmaal meer tijd nodig om zich veilig te voelen om een lastig onderwerp te bespreken. Dwing ze dan vooral niet om er over te praten. Maar blijf signalen afgeven dat ze met alles bij je terecht kunnen en dat je er voor ze bent. Het kan even duren, maar de aanhouder wint!
