Een kind zal van nature nooit willen kiezen tussen zijn ouders. Dan komt hij in een loyaliteitsconflict en dat is heel ingewikkeld voor een kind.

“Een kind dat niet goed wordt behandeld, houdt niet op van zijn ouders te houden: het houdt op van zichzelf te houden“.

Deze quote kwam ik laatst tegen en hij kwam wel even binnen bij me. Loyaliteit van kinderen aan hun ouders is ontzettend sterk. Kinderen blijven loyaal aan hun ouders. Ook als ze in een rottige situatie zitten. Zelfs als ouders uit beeld verdwijnen is dat loyaliteits-aspect nog steeds aanwezig. 

In mijn praktijk zie ik vaak een loyaliteitsconflict wanneer er sprake is van een scheiding waarbij ouders tegenover elkaar staan en de kinderen ertussenin. Dit zijn altijd verdrietige situaties. Ouders vechten elkaar de tent uit (in de rol van ex-partners) en vergeten dan dat ze de rol van ouder nog steeds hebben. Die verandert niet na een scheiding. Als partners ga je uit elkaar, maar als ouders blijf je voor altijd in de rol als ouders richting je kind. Er daar hoort een samenwerking tussen zowel vader als moeder bij. 

Hard werken en aanpassen

Als ouders hun kinderen niet goed behandelen, is een hele normale reactie van een kind om harder te gaan werken. Kinderen kunnen denken dat door liever te zijn, hun ouders hun echt liever gaan vinden. Of dat als ze zich extra aanpassen en hun eigen behoeften voorbijstappen, een ouder daar blij van wordt. En zo zijn er heel veel voorbeelden te bedenken waarbij kinderen loyaal zijn aan hun ouders en over hun eigen behoeftes en gevoelens heen stappen. Dit is een proces wat zich vaak in het hoofd van het kind afspeelt. Ouders hebben er geen weet van. Kinderen kunnen hier enorm druk mee zijn. Ongemerkt ontstaan er nieuwe patronen het gezin die na een tijd normaal worden. Het is vaak pas op latere leeftijd dat kinderen of zelf last krijgen van deze ‘verstoorde’ situatie of dat ze met terugwerkende kracht inzien dat de oorzaak niet bij hun lag, maar in de dynamiek binnen het gezin. Dat laatste is natuurlijk een waardevol inzicht want dan kunnen kinderen inzien dat ze zichzelf niets kwalijk hoeven te nemen. Meestal bereiken kinderen dit met hulp van buitenaf. Dat is ook waar ik me mee bezig hou. Hun laten inzien dat hun gedrag niet de oorzaak is van de scheiding, van de boze buien van mama, van papa die ineens weg was en ga zo maar door. 

Zelfvertrouwen en veerkracht

Een belangrijke vraag die ik in dit soort situaties regelmatig krijg is “hoe help je kinderen die in zo’n situatie zitten?” Zelfvertrouwen en veerkracht vergroten is dan mijn antwoord. Dat zijn twee eigenschappen die je kinderen in deze situatie toewenst. Zelfvertrouwen om niet aan zichzelf te twijfelen en zichzelf te waarderen hoe ze zijn dat dat goed genoeg is. En veerkracht om ook in een moeilijke situatie overeind te blijven en weer verder te gaan. De zon achter de wolken te vinden en bij een flinke regenbui een paraplu te zoeken om te schuilen in plaats van zichzelf te laten verregenen. Als je een kind wilt helpen die twijfelt aan zichzelf; richt je dan op het vergroten van zijn zelfvertrouwen. En denk met een kind mee wat hij kan doen als het even tegenzit. Kinderen beschikken vaak niet over inzicht in het grotere geheel. Dus waar wij als volwassenen kunnen overzien dat een rottige situatie weer voorbijgaat, is dit voor een kind niet logisch. Een kind zit er middenin en heeft geen idee of en wanneer hij er weer uitkomt. Door dat perspectief te bieden kan een kind letterlijk meer lucht krijgen. En soms is dat alles wat je op zo’n moment kunt doen, maar o zo waardevol.